Ekonominin Geleceği Kripto Parada

Ekonominin Geleceği Kripto Parada

Dünya gezegeni değişiyor. İnsanlar bu değişime ayak uyduruyor. Bu değişimlerden biri de ekonomide günlük hayatta kullandığımız kağıt paranın yerini dijital, matematiksel algoritmalarla kriptolanmış, adına “coin” adı verilen kripto paralar alacak desem ne dersiniz?

İçinizden “hadi oradan sende” diyenleri duyuyorum. Değişim konusunda biraz eskilere gidelim.

1994 yılına kadar ülkemizde ve hayatımızda cep telefonu diye bir icat yoktu. Evlerimizde kabloyla bağlı iletişim kurabildiğimiz sabit telefonlar vardı. O zamanlar bize; “Kullandığımız bu kablolu telefonlar yerine, kablosuz, cebimizde taşıyabileceğimiz, mesaj gönderebileceğimiz, arama yapabileceğimiz, hatta fotoğraf ve video çektiğimiz kameraları içerisinde bulunduran,  dünyaya açılan bir ağ olan interneti kapsayacak, 4,5G gibi teknolojilere ulaşarak 375 mbpse varan hızlara ulaşabileceğimiz, bilgisayarı içinde bulunduracak bir teknoloji kullanacağız. Buna da cep telefonu diyecekler” deselerdi ne derdik?

Tarihe bakalım. 1200 lü yıllarda teknoloji yoktu. İnsanlar akşamları mum yakar, gidecekleri yere yürüyerek, atlarla gider, savaşlarda kılıç, bıçak ve ok gibi aletler kullanır, alış verişlerde ise altın, gümüş, bakır, alüminyum gibi metal alaşımlarından oluşan sikke, akça vb. gibi paralar kullanılmaktaydı. Şimdi ise, mumun yerini; elektrikli lambalar, atların, eşeklerin yerini taşıtlar; savaşlarda kullanılan kılıçların, bıçakların, okların yerini; toplar, tüfekler; sikkenin, akçanın yerini kağıt paralar, kredi kartları aldı. Şimdi soruyorum size, o çağda yaşayanlara günümüzdeki teknolojilerden bahsetseydik; “Hadi oradan sende” demezler miydi?

Konuyu dağıttığımı mı düşünüyorsunuz? Hayır, aslında anlatmak istediğim yazıma başladığımda; “Dünya gezegeni değişiyor. İnsanlar bu değişime ayak uyduruyor.” cümlesini akılda kalıcı şekilde anlatmaktı. Biz insanlar değişim konusunda birbirimizden farklılık gösteririz. Kimimiz değişime açık olup, anında ayak uydurabilirken; kimimiz bu değişime gerek örf – adetlerimizle uyuşmadığı için uyum sağlayamayıp, gerekse; değişime kapalı olduğumuz için olumsuz bakıp, uyum sağlamada gecikme yaşıyoruz. Oysaki dünya değişiyor ve biz istesekte, istemesekte bu değişime zamanla uyum sağlıyoruz.

Ekonominin geleceği kripto parada dedik, öncelikle neden kripto paraya, neden bu değişime ihtiyaç duyuyoruz bunu açıklayalım.

Siyasi olayları düşünün; seçim zamanları, siyasiler arasında yaşanan gerginlikler – tartışmalar, Ülkede hükümet düşürülmesi – düşmesi vb. gibi bu tür olaylarda birileri düğmeye basar ve borsada anormal değişimler gerçekleşir, enflasyon yükselir. Dolar, euro, altın fırlar ve bu birileri bankalardan paralarını çekip yurt dışındaki bankalara yatırırlar. Merkez Bankasının rezervleri azaldığında ekonomik krizler ortaya çıkar. Zengin, dahada zenginleşirken; fakir daha da fakirleşir. 2001 yılında yaşadığımız ekonomik krizi anlamak için ülkemizin geçmişine bakabilirsiniz.

Dünya geneline bakarsak, 2008’deki ekonomik kriz dünyanın mali sistemini neredeyse çökertiyordu. Merkez Bankaları sorumluları ve diğer idareciler krizi idare edememekten sorumluydu. Bir çok insan ve şirket bir gecede iflas etti. Aynı zamanda iyi fırsatlarda doğdu. Krizlerden etkilenmeyen bir para birimi ortaya çıktı ve dünyadaki bütün para birimlerini zorladı.

Bizlere enflasyonlardan, krizlerden etkilenmeyen bir ekonomi lazım. Peki bu mümkün mü? Tabi ki mümkün. İşte burada kripto para devreye giriyor. Siyasi olaylardan, enflasyondan, krizlerden etkilenmeyen para birimidir “Coin”.

Ekonomik krizlerin dışında diğer bir durum ise dolandırıcılık mağdurları vardır. Hemen hemen hergün haberlerde dolandırılan insanların haberlerini izliyoruz. Kredi kartı bilgileri, banka bilgileri kopyalandığı için dolandırıcılar tarafından banka hesaplarının kullanıldığını sıklıkla duyuyoruz. Burada bilgileri kopyalanamayacak, dolandırıcılar tarafından ele geçirilemeyecek bir hesap gerek. İşte burada, blockchain dediğimiz kripto para veri tabanları, e cüzdanlar devreye giriyor.

Peki bu Kripto para birimi nedir?

Kripto para, tamamen dijital, ancak gerçekte belirli sayısı – rezervi olan, çeşitli algoritmalarla kriptolanmış, kopyalanamayan bir para birimidir.

2008 de Bitcoin’in veritabanı (blockchain) sistemi yazılmıştı. Finans yöneticilerinin ve hükümetlerin eleştirilerine rağmen değerinde müthiş bir artış olmuştu. 10 cent ile satışı başlayan 1 Bitcoin 2013’ün sonlarına doğru 1200 dolara yükseldi. Hal bu olunca medyanın ve hükümetlerin dikkatini çekmeyi başardı ve kripto paranın atası olarak tarihe geçti. (İnternette bitcoin zenginleri diye aratırsanız karşınıza bir çok kaynak çıkacaktır.)

Bizler geleneksel olarak 3. kişilere bağımlıyızdır. Mesela bankalara, kredi kartlarına. Üstelik bunlara faiş fiyatlar ödemekteyiz. Para transferlerinde kesilen eft, havale ücretleri, faizler vs. Düşünün herkesin bankası kendi cebinde. Arkadaşınıza para transferi yapıyorsunuz, internetten alışveriş yapıyorsunuz. Herhangi bir kesintisi, masraf ücreti yok. Hesap kullanım ücreti, aylık, yıllık aidat veya aklınıza gelebilen herhangi bir masraf ücreti yok. Bankalarda bu yazılanlar mümkün değil, ancak kriptoparada mümkündür.

Kripto parayı daha da somutlaştırmak için şöyle bir örnek vereyim. Günümüz teknolojisinde çoğumuz internet bankacılığını kullanmaktayız. Fatura ödemeleri, alışverişleri, para transferleri gibi işlemlerde cep telefonumuzdan, bilgisayarımızdan internet şubesi üzerinden işlem sağlıyoruz. Herhangi bir arkadaşımıza 1000 Türk Lirası transfer ettiğimizde, bizim hesabımızdan sayı olarak 1000 eksilip, transferini sağladığımız kişinin hesabında ise sayı olarak 1000 artıyor. Kredi kartından alış veriş yaptığımızda, ay başında maaşımız yattığında, hesabımızdan kredi kartı borcunu ödüyoruz. İşin özüne bakarsak, para; bankanın kasasında olduğu gibi duruyor. Tamamen sanal bir transfer ya da ödeme yapmış oluyoruz. Aslında bizler sanal parayı şuan kullanıyoruz. Neden kripto parayı kullanmayalım?

Yakın gelecekte, internet üzerinden alışveriş yaptığımız sitelerde coin ile alışveriş yapacağız. Bu alışverişler daha güvenli ve daha da ucuz olacak.

Şuan kripto paraya geçiş aşamasındayız. Ülkemizde coin kullanan işletmeler bulunmaktadır. Ancak neden biz kendi kripto paramızı üretip kullanmayalım. Bize yerli ve milli bir kripto para lazım. Umarım ki geç kalmadan yakın bir zamanda kendi kripto paramızı üretiriz.

Emre Heper
www.emreheper.com